P Albenas 4 Transcription du testament de Pierre de Treley, curé de Lausanne en 1335, par Pierre-Yves Favez, 1993.01.01-1993.12.31 (Dossier)

Contexte de plan d'archivage

Archives cantonales vaudoises (Archives)
- P Archives privées (Section)
  - P alphabétique Archives privées entrées jusqu'en 1978 (Sous-section)
    - P Albenas Albenas (famille d'), 1292.01.01-1883.12.31 (Fonds)

Zone d'identification
Cote:	P Albenas 4
Cotes anciennes:	H 40; No 400; - et la mention "Inutille"
Titre:	Transcription du testament de Pierre de Treley, curé de Lausanne en 1335, par Pierre-Yves Favez
Dates:	1993
Période de création:	01/01/1993 - 31/12/1993
Niveau:	Dossier
Importance matérielle:	2 parchemins liés ensemble

Zone du contenu et de la structure

Contenu:

1. Nos officialis curie Lausannensis notum facimus universis quod bone memorie dictus Petrus de Trelay, curatus Sancte
2. Crucis de ecclesia Lausannense, in extremis agens, suum condidit testamentum in quo inter cetera ordinavit hecque in futuris (?) continentur : Item
3. volo et ordino quod quoddam altare fiat et edificetur in domo Vallis Sancte, si possit obtineri a domo Cartusie superiore,
4. ita quod quidam monachus dicti ordinis semper assignetur ibidem qui celebret missam quilibet die in eodem et constituatur ibidem
5. ultra numerum in dicto conventu statutum, cui altari sic do et lego decem libratas terre annui redditus lausannenses, quas assigno et
6. affecto recuperandas annuatim super quatuor decim cupas frumenti annuales, in quibus mihi tenetur dominus Petrus Mayor, Lausannensis miles, et
7. ejus uxor precio quadraginta quinque librarum lausannensium; item super novem cupas frumenti puri quas mihi debet Bocardus de Venes annuatim
8. et ejus uxor, precio triginta librarum lausannensium; item do et lego ipsi altari super bona mea quinquaginta quatuor libras lausannenses ponendas
9. in acquisitione ad opus dicti altaris; item do et lego Johannete, dilecte matri mea, carrugatam vini annui quam emi a
10. Stephano de Moletes, domicello dyocesis Gebennensis, precio quinquaginta librarum gebennensium, ad vitam ipsius Johannete tantum, et post
11. ipsius matris mee decessum dicta carrugata deveniat ad altare predictum; et quotiensque predicta aut aliquid eorum
12. redimi contingeret ponatur pecuniam in acquisitione ad opus dicti altaris, tali condictione quod si dictum altare non possit
13. obtineri in primo instanti capitulo Cartusiensi generali post decessum meum, quod assignatio facta in ipso altari recuperetur
14. incontinenti et erogetur pauperibus in dicta communi vel speciali prout exacutatoribus meis videbitur expedire; item exe-
15. cutores meos hujus ultime voluntatis seu ordinationis mee facio, constituo et ordino venerabiles viros dominumGirar-
16. dum de Bossunens, decanum Valerie in ecclesia Sedunensi, dominum Philippum Rovoyrii*, canonicos lausannenses, et Petrum de Giez,
17. clericum lausannensem, ita quod si omnes interesse non possent aut nolent executioni hujus mei testamenti quod dono ipsorum predicta
18. exequatur. Verum cum postmodum dicto testatore defuncto, dicti executores, volentes prosequi executionem predictam, re-
19. quisierunt presidentes in capitulo generali Maioris Cartusiensis ut vellent concedere ut dictum altare modo predicto et
20. secondum condictiones predictas constitueretur in religiosa domo Vallis Sancte ordinis Cartusiensis supradicti et secundum modum predictum
21. in posterum perpetuo servaretur; qui presidentes predicta facere et dictos redditus et pecuniam modo predicto recipere recusarunt ex-
22. presse. Ex ideo dicti executores, volentes vota dicti defuncti quod ad honestatem respiciunt et salutem pertinent animarum quod
23. possunt solicitudine procurare, videlicet prenominati domnus Philippus et Petrus de Giez, dicto domino decano absente, et ibi remotis
24. mansionem faciente ad presens, ita quod executioni predicte vacare non potest, ordinaverunt concorditer dictum altare constituere
25. et constitui facere in domo religiosa et monasterio Pulchrarum Vallium prope Lausannam et dyocesis Lausannensis Cisterciensis ordinis. Et ideo
26. dicti duo executores donnant venerabili mulieri domine Johanne, abbatisse dicti monasterii, presenti et recipienti nomine
27. suo et conventus sui et successarum suarum, executionis nomine predicto et sub conditionibus infrascriptis, omnes redditus supradictos
28. et quinquaginta (libras)* quatuor libras predictas semel cum ipsorum pertinentiis juribus, actionibus et rationibus universis et cum directo do-
29. minio rerum omnium, pro quibus debentur redditus supradicti relicti in altari predicto, mandantes et recipientes tenore pre-
30. sentium omnibus personis que aliquid debent, debebunt, tenent, tenebunt de predictis ut de dictis redditibus et rebus pariter
31. pro quibus debentur. Respondeant dictis domine abbatisse et conventui et earum successoribus in monasterio supradicto et ea sibi cum
32. integritate persolvant, salvis tamen exceptis et retentis per pactum interpositum sollemni stipulatione vallatum et sub modo et forma
33. et conditionibus infrascriptis, faciunt dicti executores, executorio nomine predicto, donationem et assignationem predictam dictis domine
34. abbatisse et conventui, quod dicta domina abbatissa et conventus ex nunc in posterum teneant, tenere debeant et se tenere
35. constituant imperpetuum unum presbyterum ydoneum in monasterio supradicto ultra alium vel alios, si quem vel quos tenent in monasterio
36. supradicto, qui presbyter pro remedio anime dicti domini Petri singulis diebus divina celebret officia in altari predicto, et quod dicte (sic)
37. domina abbatissa et conventus dicto presbytero providere in victu et vestitu decenter imperpetuum teneantur, et quod se et bona sua et mo-
38. nasterii supradicti obligent, ita quod de jure valeat cum effectu pro predictis inviolabiliter perpetuo observandis, et quod faciant et procurent
39. omnimode cum effectu ut predicta mayorem obtineant firmitatem, quod superior qui superius habebit pitantem rattificet, approbet omnia
40. supradicta; et si forte, quod absit, dicta domina abbatissa que pro tempore fuerit et conventus vel successores ipsarum in observatione predictorum
41. deficerent, postquam fieri hoc per unum mensem ante fuerit requisita ex nunc prout ex tunc revocant et anulant donationem
42. predictarum et ipsa bona donata auferunt ab ipsis monialibus et ipsa omnia bona donata donant in casu predicto ex nunc rectori
43. qui pro tempore fuerit in hospitio beate Marie Lausannensis ad opus hospitii predicti, et ex nunc in casu predicto dant dicto rectori plenam generalem
44. et liberam potestatem dicta bona omnia apprehendendi, petendi, exigendi, recuperandi et recipiendi, ita tamen quod idem rector et qui pro tempore
45. rectores fuerunt in hospitio predicto teneant, tenere debeant et tenere teneantur unum presbyterum qui singulis diebus in ipso hospitio missam
46. celebret tam infirmis quam aliis ibidem venientibus in futurum pro remedio anime dicti domini Petri, quod prout superius continetur; et ex nunc mandant et
47. precipiunt omnibus et singulis que aliqui debent de predictis vel debebunt, ut de ipsis omnibus et de rebus pro quibus debentur redditus supradicti dicto rectori
48. ad opus hospitii predicti respondeant et sibi predicta cum integritate persolvant, rogantes et requirentes reverendum in Christo patrem, dominum Lausannensem episcopum, qui pro tempore fuerit, quod
49. si dicta domina abbatissa et conventus predicti in observatione predictorum deficerent, quod ipse bona predicta omnia sine screpitu, judicii et figura dicto rectori in casu predicto faciat
50. expediri, et de ipsis pleno jure gaudere debet per actis, dicta domina abbatissa et moniales eiusdem monasterii, quarum nomina inferius continentur, convocate et congrigate in
51. capitulo ad sonum campane, ut moris est, confitentes, asserentes dillua de predictis et ea cedere ad utilitatem suam et monasterii supradicti promittunt universaliter
52. universe dictis executoribus et nobis officiali predicto, solempniter stipulantibus et recipientibus nomine omnium quorum interest et poterit in posterum interesse per sollempnes stipulationes,
53. et sub ypothecis obligatis omnium bonorum suorum et monasterii predicti, predicta omnia rata habere facere et complere bona fide prout serius super expressa, et nullo tempore contrafacere vel venire
54. nec impedire per se vel per alium, quominus dicta bona ad altare predictum pertinenti expediantur et tradantur ex integro rectori hospitii predicti qui pro tempore fuerit nomine dicti hospitii, si dicta
55. domina abbatissa et successores sue qui pro tempore fuerunt et conventus predicti deficerent in observatione omnium predictorum nec alicuius eorum. Et ex nunc dicta domina abbatissa et conventus predicti
56. tenore presentium requirunt reverendum in Christo patrem Lausannensem episcopum quod, si dicta domina abbatissa et conventus deficerent aliquo tempore in observatione plenaria omnium predictorum vel alicuius
57. eorum, quod idem dominus episcopus, nonobstantibus aliquibus privilegiis ipsarum dominarum, possit sine citatione, monitione vel processii alio faciendo dicta bona facere expediri dicto magistro hospitii predicti
58. et ipsa bona eidem tradere, ita quod idem magister ipsa bona teneat et de ipsis gaudeat pacifice et quiete si elapsa requisita predicta essent in defectu predictarum. Promittunt insuper
59. prenominate domina abbatissa et conventus dictis executoribus et nobis recipientibus ut supra se facturas et creaturas quod superior ipsarum qui super hoc potestatem habebit, approbabit, ratifficabit
60. cum effectu omnia supradicta, et de dicta ratifficatione tradent litteram superioris predicti ipsius sigillo sigillatam executoribus supradictis ut predicta inviolabiliter observentur. Nomina
61. vere dictarum monalium que interfuerunt predictis et promiserunt predicta super hec : inprimis soror Johanna, abbatissa dicti loci, Jaqueti Anthonia, priorissa de Viviaco, Clementia
62. de Fontaynes, Johanneta Buners*, Cecilia de Areschy, Briseta de Melduno, Agnes de Fies, Johanneta de Melduno, Jaqueta de Illens, Marguereta de Wflens, Jaqueta
63. Prouz de Viviaco, Philisia de Aquiano, Johanneta Loveres*, Jordaneta de Giez, Matelliona de Giez, Jaqueta de Cossoniaco; de quibus preciperunt dicte partes fieri duo
64. paria litterarum, primas prodictis executoribus et hospitio predicto, alias pro dictis domina abbatissa et monialibus. ln quorum omnium robur et testimonium, nos, officialis predictus, con-
65. fitentes predicta omnia in nostra presencia facta fuisse, ad requisitione partium predictarum sigillum curie nostre predicte una cum sigillo dictarum religiosarum presentibus
66. duximus apponendum. Datum et actum in capitulo ipsarum anno Domini M° CCC° tricesimo quinto die jovis in festo exaltationis Sancte Crucis mensis
67. septembris. Constat nobis de clausulis et verbis subscriptis superius deficientibus, scilicet dicta bona a prenominatis executoribus executionis nomine predicto
68. recepisse sub modis formis pactis et conditionibus. Datum ut supra. Duplicatum est instrumentum.

Parchemin annexe :
Confirmation de l'autorité tutélaire
1. Nos frater Nicolaus, humilis abbas monasterii Alte Criste, Lausannensis dyocesis, Cisterciensis ordinis, rector religiosarum monialium abbatisse et conventus
2. monasterii Vallis beate Marie prope Lausannam, ordinis Cisterciensis
predicti, ex speciali facta commissione nobis per reverendum patrem dominum abbatem
3. ordinis Cistercii supradicti, notum facimus universis quod cum olim dominus Petrus de Trelay, curatus Sancte Crucis in Lausanna, in sua
4. ultima ordinacione constituerit et ordinaverit decem libratas terre annui redditus pro uno capellano qui diebus singulis missam
5. cellebrare teneatur, dicte que religiose ipsum legatum acceptaverunt et se obligaverunt perpetue de dicta missa, qualibet die
6. cellebranda prout in litteris inde confectis plenius continetur, nos, dictus abbas, ipsum contractum conventiones et pacciones per ipsas factas
7. laudamus, ratifficamus et approbamus auctoritatem que nostram interposuimus in eisdem. ln cuius rei testimonium nos, dictus abbas
8. Alte Criste, sigillum nostrum quo unico utimur apposuimus huic scripto.
Datum et actum in domo nostra Alte Criste anno Domini
9. M° CCC° tricesimo sexto mensemaii in festo beati Urbani.

Sceau pendant de l'official de Lausanne, queue coupée et trace du sceau de l'Abbaye de Bellevaux.
Sceau très endommagé de l'abbé Nicolas.

Au dos du parchemin (bas)
Facta est collatio per nos P(etrum) de Giez et Aymonem de Megeva, clericos.
Dans un cartouche : Megeva.

Au dos du parchemin (haut):
1. Videatur testamentum domini P. de Trelez /
2. religiosas Pulchrorum Vallium /
3. faciat (?) pro domo hospitii in /
4. casu quo domina abbatissa /
5. non teneret unum cappellanum /
6. cothidie celebrantem. /

Anciennes cotes H 40; No 400; - et la mention "Inutille"

* l. 16 : Philippe Ravoyre (Reymond, Dign. 428)
* l. 28 : libras, exponctué
* l. 62 : ou Buvers
* l. 63 : ou Loneres